مطالعه تغییرات حجمی کلیه به دنبال تجویز متادون و بوپرنورفین با روش کاوالیری در موش صحرایی

زمینه و هدف: متادون و بوپرنورفین به ترتیب آگونیست و آگونیست نسبی گیرنده‏های اپیوئیدی می‏باشند. اپیوئیدها دارای اثرات جانبی بر روی بافت‏های مختلف بدن بویژه بافت کلیه می‏باشند. در این مطالعه اثر متادون و بوپرنورفین بر تغییرات حجمی کلیه موش صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 15 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن 15±250 گرم انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. نمونه ها در گروه اول mg/kg 5/0 متادون و در گروه دوم ng/kg 30 بوپرنورفین به طور روزانه و به صورت تزریق داخل صفاقی، به مدت 15 روز دریافت نمودند. به نمونه های گروه سوم (شاهد)، نرمال‏سالین تزریق شد. پس از آخرین تزریق، حیوانات بیهوش شدند و کلیه راست آنها خارج گردید. کلیه‏ها پس از جدا‏کردن غده فوق‏کلیه و کپسول، توسط محلول فرمالین 7% بافر شده به مدت 72 ساعت ثابت شدند. سپس در آگار 5/3% قالب‏گیری و توسط دستگاه برش بافت، برش‏های تاجی به ضخامت یک میلی‏متر از آنها تهیه شد. با استفاده از روش کاوالیری و شمارش نقاط، حجم کلیه‏ها محاسبه و مقایسه بین گروه‏ها با استفاده از آزمون آماری غیرپارامتری کروسکال‏والیس انجام شد. سطح معنی‏داری 05/0>p در نظر گرفته ‏شد. یافته ها: میانگین حجم کلیه در گروه تجویز متادون 8/44±4/602، در گروه تجویز بوپرنورفین 4/8±4/566 و در گروه شاهد 3/16±4/566 میلی‏متر مکعب بود. مقایسه گروه‏ها با آزمون آماری کروسکال‏والیس، تفاوت معنی‏داری را در حجم کلیه نشان نداد (05/0>p). نتیجه گیری: متادون و بوپرنورفین با دوز و مدت مورد استفاده در این مطالعه اثر محسوسی بر تغییرات حجم کلیه نشان ندادند؛ هرچند افزایش نسبی حجم کلیه در گروه تجویز متادون در مقایسه با گروه بوپرنورفین و شاهد می‏تواند نشانگر تغییرات آسیب‏شناختی ابتدایی کلیه تحت تاثیر این اپیوئید باشد.